Testament jest dokumentem, który reguluje sprawy spadkowe po śmierci osoby zarządzającej danym majątkiem. Forma, w jakiej może zostać sporządzony jest uregulowana przez przepisy kodeksu cywilnego, do których bezwzględnie należy się stosować, aby oświadczenie woli było skuteczne.
Najprostsze formy testamentów
Najprostszą formą oświadczenia woli, którą przewidują przepisy prawa, jest testament własnoręczny, który może powstać w warunkach domowych bez udziału notariusza czy urzędników. Jednak, żeby był on uznany powinien spełnić szereg wymagań. Kluczowym jest, aby posiadał datę spisania oraz podpis jego autora. Jasno musi zostać w nim wyrażone, jaka część spadku przypada konkretnej osobie. Pamiętajmy, że ważny testament będzie zawierać, bez względu na więzi rodzinne i wspólność majątku, oświadczenie tylko i wyłącznie jednej osoby, co oznacza, że wspólnego nie mogą wydać chociażby małżonkowie. Istotne jest także, aby dokument został spisany osobiście przez spadkodawcę, będącego w w pełnej zdolności do czynności prawnych. Inną możliwością jest testament allograficzny, nazywany także ustnym, zazwyczaj sporządzany w obawie przed nagłą śmiercią. Konieczne jest, aby został złożony w obecności przedstawiciela administracji państwowej, na przykład burmistrza, prezydenta, wojewody czy urzędnika stanu cywilnego, oraz dwóch świadków. Bardzo ważne jest odczytanie protokołu, w którym zawarta jest wola danej osoby, a także złożenie przez nią osobistego podpisu.
Dokument sporządzony przez notariusza
Wiele osób decyduje się na sporządzenie testamentu przez notariusza, w formie aktu notarialnego, którego oryginał zostaje w kancelarii, co chronić ma przed ewentualnym fałszerstwem. Daje on największe bezpieczeństwo, ponieważ nad jego wykonaniem pieczę trzyma właśnie prawnik. Jednak, jeśli spadkodawca nie ujął w nim najbliższej rodziny: małżonka, dzieci, lub w niektórych sytuacjach rodziców, mają oni prawo do zachowku. Wyjątkiem jest zapis o wydziedziczeniu, obwarowany licznymi zapisami w Kodeksie Karnym. Sytuacja taka, może nastąpić jedynie, gdy ktoś nie spełniał względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych, dopuścił się wobec niego lub najbliższych mu przestępstwa, a także, gdy wydziedziczona osoba przez dłuższy czas postępowała niezgodnie z zasadami współżycia społecznego. Na prośbę dysponującego majątkiem, oświadczenie może zostać umieszczone w Notarialnym Rejestrze Testamentów, co po śmierci umożliwia szybkie znalezienie dokumentu. Jest to bezpłatne, dlatego warto jest rozważyć taką możliwość.
Kiedy testament jest nieważny?
Istnieje szereg okoliczności, kiedy dany testament można uznać za nieważny. Jest tak, między innymi, kiedy dokument nie posiada podpisu spadkodawcy lub daty wydania. Podobna sytuacja ma miejsce, gdy oświadczenie sporządziły dwie osoby. Pamiętajmy, że spisujący testament musi być w pełni świadomy. Nie wykonuje się umieszczonej w nim woli, chociażby, gdy pada podejrzenia o chorobę psychiczną zmarłego, lub że działał on pod groźbą. Decyzję podważa się w toku specjalnego postępowania, jego unieważnienia można żądać także w trakcie sprawy o zachowek.
Sporządzenie testamentu może pomóc uniknąć kłótni wśród rodziny o majątek. Najbezpieczniej, jest sporządzić go w obecności notariusza, który jako profesjonalista, pomoże uniknąć wszelkich błędów, które często mogą prowadzić do tego, że nasze oświadczenie będzie nieważne.