Stosunki między małżonkami reguluje kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: KRiO). Nie mogło w nim zabraknąć przepisów dotyczący rozwiązywania konfliktów i ustalania funkcjonowania relacji w przypadkach rozkładu pożycia. Regulacje przewidują nie tylko instytucję rozwodu, ale również separacji. Co warto wiedzieć na jej temat?
Separacja w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym
Zgodnie z art. 611 KRiO małżonkowie mogą wystąpić do sądu o separację wówczas, gdy nastanie między nimi zupełny rozkład pożycia. Warto pamiętać o tym, że nie dotyczy to jedynie sfery fizycznej, ale również duchowej i gospodarczej. Zanik tych więzi musi być łączny. W przypadku rozwodu z kolei rozkład powinien mień nie tylko charakter zupełny, ale również trwały. Okres separacji ma dać małżonkom czas na przemyślenie obecnej sytuacji i podjęcie decyzji o ewentualnym trwałym rozstaniu lub pojednaniu i ponownym nawiązaniu pożycia.
A jakie są najważniejsze skutki separacji? Z mocy prawa ustają praktycznie wszystkie obowiązki małżeńskie, natomiast stan cywilny małżonków się nie zmienia.
Orzeczenie separacji — kwestie formalne
Wiele osób zastanawia się nad tym, jakich formalności należy dopełnić w celu uzyskania orzeczenia separacji. Istnieją dwie możliwości. W określonych okolicznościach małżonkowie mogą złożyć wniosek, a w innych muszą wystąpić do sądu z powództwem.
- Wniosek – ta możliwość jest dostępna dla osób, które nie posiadają wspólnych dzieci. Wówczas postępowanie odbywa się w trybie nieprocesowym.
- Pozew – rozpoczyna wszczęcie postępowania procesowego. Wówczas możliwe jest uzyskanie orzeczenia o winie, które jest szczególnie istotne wówczas, gdy sąd ustala też opiekę nad dziećmi.
Zarówno wniosek, jak i pozew jest rozpoznawany przez sąd okręgowy. Jego właściwość ustala się na podstawie ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków wówczas, gdy choć jeden z nich przebywa w danym okręgu. We wszystkich innych sytuacjach postępowanie odbywa się w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania strony pozwanej.
Separacja, a dobro dziecka
Co do zasady rodzice mają obowiązek przedstawienia porozumienia w zakresie sprawowania władzy rodzicielskiej, kosztów utrzymania, kontaktów i sprawowania opieki. Jeśli jednak małżonkowie nie są w stanie zrobić tego zgodnie z zasadą dobra dziecka, sąd sam dokonuje rozstrzygnięcia.
A co tak właściwie decyduje o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej? Podstawowym czynnikiem jest postawa małżonków. Powody, które sąd bierze pod uwagę są zależne od indywidualnej sytuacji. Nie istnieje katalog zamknięty dostępnych rozwiązań, a sędziemu pozostawiona jest swoboda decyzyjna.
Orzeczenie separacji, uregulowane w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, to trudne przeżycie zarówno dla rodziców, jak i dzieci. W przypadku problemów i nieporozumień warto skorzystać z pomocy prawnika, który przeprowadzi małżonków przez cały proces w możliwie najmniej stresujący sposób.
