W przypadku rozwodu, życie obojga osób ulega dużej zmianie. Często dochodzi do pogorszenia się warunków bytowych jednej ze stron, przede wszystkim tej, której w czasie trwania związku, podjęła się opieki nad gospodarstwem domowym rezygnując przez to z pracy zawodowej. Obowiązek alimentacyjny można orzec zarówno w sytuacji rozwodu bez orzeczenia o winie, lecz także w przypadku winy jednego lub obojga małżonków.
Rozwód bez orzeczenia o winie
Rozwodu bez orzeczenia o winie alimentów ma prawo żądać jedna ze stron, która popadła w niedostatek, co oznacza, że nie jest w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb. Wniosek o alimenty może być złożony wraz z dokumentami rozwodowymi, lecz również sprawa ta może zostać rozpatrzona w osobnym postępowaniu. Osoba starająca się o pieniądze musi wykazać, że jej sytuacja życiowa jest rzeczywiście ciężka. Tego typu obowiązek wygasa pięć lat od wydaniu orzeczenie rozwodowego. Czas ten może zostać przedłużony na wniosek małżonka pobierającego roszczenia, w wypadku jeśli udowodni on, że nie jest w stanie podjąć pracy i nie przysługuje mu z tego tytułu chociażby renta. Analogiczna sytuacja jest w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie obu stron.
Alimenty od małżonka w przypadku orzeczenia o jego winie
Sytuacja inaczej wygląda w przypadku, jeśli rozwód zostanie orzeczony z wyłącznej winy współmałżonka. W takim wypadku osoba wnosząca o alimenty nie musi udowadniać, że żyje w niedostatku, wystarczy jedynie, że wykaże ona pewną dysproporcję pomiędzy swoim obecnym poziomem życia, a w trakcie trwania małżeństwa. Należy tutaj podkreślić, że o pieniądze wystąpić może jedynie małżonek, który nie jest wyłącznie winny rozpadu związku. Obowiązek wygasa jedynie w momencie śmierci osoby pobierającej alimenty, lub jej ponownego małżeństwa. Roszczenie przysługuje także osobie znajdującej się w konkubinacie.
Uchylanie się od płacenia alimentów na współmałżonka
Jeśli były partner uchyla się od płacenia alimentów należy złożyć wniosek egzekucyjny do komornika. Prawo jednak do wszczęcia procedury nadawany jest przez sąd. Egzekucja komornicza rozpoczyna się od zajęcia wynagrodzenia za pracę, jednak może to być maksymalnie 60% jego wielkości. Inną możliwością jest także złożenia zawiadomienia do prokuratury o popełnieniu przestępstwa, jakim jest niealimentacja. Konieczne jest jednak, aby łączna zaległość stanowiła równowartość przynajmniej 3 świadczeń okresowych, co oznacza, że aby uznać za przestępstwo zaległość w płaceniu alimentów, powinna ona wynosić przynajmniej 3 miesiące.
Alimenty mogą przysługiwać zarówno mężowi, jak i żonie zależnie od ich sytuacji życiowej. W najbardziej niekomfortowej sytuacji znajdują się osoby, z których wyłącznej winy został orzeczony rozwód, wtedy mogą być oni obciążenie obowiązkiem alimentacyjnym nawet do końca życia.