Testamenty są przeważnie sporządzane na piśmie, u notariusza, bądź własnoręcznie napisane przez spadkodawców i opatrzone ich podpisem. Jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę z faktu, że nasze prawo przewiduje również sporządzenie testamentu w formie ustnej, który będzie ważny i respektowany. Należy tylko spełnić określone warunki. Jakie? Zachęcamy do lektury poniższego artykułu, w którym poruszono kwestie związane z testamentem ustnym.
Testament ustny – czyli jaki?
Testament ustny jak sama nazwa wskazuje jest sporządzany poprzez wypowiedzenie przez spadkodawcę swojej ostatniej woli. Taka sytuacja wymaga obecności trzech świadków, jednak nie jest konieczne sporządzanie go przy urzędniku, o czym mówi artykuł 952 kodeksu cywilnego. Oświadczenie to ma taką samą moc jak inne rodzaje testamentów, a także można nim zmienić każdy uprzednio sporządzony w dopuszczalnej formie testament. Aby testament ustny był prawomocny bezwzględnie muszą zostać spełnione wyraźnie określone warunki.
Warunki sporządzenia testamentu ustnego
Pierwszym warunkiem sporządzenia testamentu ustnego jest fakt, że występuje obawa rychłej śmierci lub szczególne okoliczności nie pozwalają lub znacznie utrudniają sporządzenie testamentu w zwykłej formie. Spadkodawca musi wyznać swoją wolę ustnie przy jednoczesnej obecności minimum trzech pełnoprawnych świadków, a treść ustnego oświadczenia musi być spisana przed upływem jednego roku od dnia złożenia oraz podpisana przez spadkodawcę i dwóch świadków lub bez spadkodawcy ale przez wszystkich trzech świadków. Jeżeli ustny testament nie został spisany, to można potwierdzić jego treść przed sądem przesłuchując minimum dwóch świadków – jest to możliwe w czasie nieprzekraczającym sześciu miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy.
Kto nie może być świadkiem testamentu ustnego?
Nie wszyscy mogą zostać świadkami testamentu ustnego. Z tej funkcji wykluczona zostaje osoba bez pełnej zdolności do prawnych czynności, czyli niepełnoletnia lub ubezwłasnowolniona. Także osoba niewidoma, niema lub głucha, niepotrafiąca czy też niemogąca czytać i pisać oraz nieznająca języka, w którym spadkodawca chce sporządzić testament. Świadkiem nie może być również ktoś, kto został prawomocnie skazany sądowym wyrokiem za składanie fałszywych zeznań. Jeżeli ktoś z powyższych pełnił tę funkcję, to taki testament ustny jest nieważny, chyba że była ona tak zwanym świadkiem nadliczbowym. Ponadto nie może nim być małżonek spadkodawcy, jego krewni, powinowaci pierwszego i drugiego stopnia, członkowie przysposobieni, czyli osoby, które mają korzyść z testamentu – gdy nie jest to świadek nadliczbowy, nieważna jest tylko część, która mówi o korzyści dla tej osoby.
Bardzo istotne jest spełnienie wyżej wymienionych warunków przy sporządzaniu ustnego testamentu. W przeciwnym przypadku akt ten jest nieważny i nie może być brany pod uwagę przy zarządzaniu majątkiem osoby zmarłej. O ile to możliwe dobrze jest sporządzać testamenty w formie pisemnej, którą można wykonać bez presji czasu i zagrożenia. W razie jakichkolwiek pytań warto zapytać doświadczonego notariusza lub też skorzystać z porad prawnych.