Słowa “ograniczenie władzy rodzicielskiej” brzmią bardzo negatywnie. Często kroki w tym celu podejmuje się w sytuacji, kiedy działania jednego z rodziców wobec dziecka są niepokojące. Jednak istnieje sytuacja, w której nie ma żadnej winy rodzica, a ograniczenie ma zapewnić odpowiednią opiekę dla małoletniego. W takim razie, z czym związane jest ograniczenie praw rodzicielskich?
Kiedy można wystąpić o ograniczenie praw rodzicielskich?
Istnieją dwie przesłanki, które mogą być podstawą do starania się o ograniczenie władzy rodzicielskiej. Pierwszą z nich jest takie zachowanie rodzica, które poważnie szkodzi bezpieczeństwu dziecka i zagraża jego ogólnemu dobru. Związane jest to z określoną winą jednej ze stron, którą rozstrzyga sąd. W niektórych przypadkach może on również nakazać skierowanie osoby, która szkodzi małoletniemu do specjalisty, nałożyć kontrolę kuratora, czy też umieścić dziecko w rodzinie zastępczej lub właściwej placówce aż do wyjaśnienia sprawy. Kolejnym powodem może być życie z dzieckiem w tak zwanym rozłączeniu – tutaj nie ma żadnej winy danego rodzica, a dobro małoletniego nie znajduje się w niebezpieczeństwie. Jednak jeśli jego opiekunowie żyją w rozłące i nie potrafią dojść do porozumienia, wtedy sąd może powierzyć pełną opiekę tylko jednemu z nich. Natomiast drugi z rodziców może mieć mniej do decydowania o takich sprawach jak leczenie, edukacja, czy wyjazdy za granicę małoletniego. Najkorzystniejsze w sytuacji rozwodu czy rozłączenia jest podjęcie próby dogadania się stron, aby nie trzeba było podejmować kroków sądowych.
Różnica między ograniczeniem a pozbawieniem władzy rodzicielskiej
Różnica ta jest naprawdę znacząca i warto mieć jej świadomość. Pozbawienie określa całkowitą utratę praw do decydowania o sprawach związanych z jakąkolwiek sferą życia dziecka. Wiąże się to z tym, że osoba posiadająca pełnię praw nie musi konsultować z drugim rodzicem żadnych decyzji dotyczących małoletniego. Jeśli chodzi o pozbawienie praw to może zostać ustanowione przez sąd tylko w sytuacji poważnego naruszenia bezpieczeństwa i dobra podopiecznego. Natomiast ograniczenie nie wiąże się z winą i zaniedbaniem, ma na celu optymalizację warunków życia dziecka i jego dobra. Można być wspaniałym rodzicem, ale ze względu na konflikty z drugą osobą mieć ograniczone prawa rodzicielskie.
W jaki sposób ograniczyć władzę rodzicielską?
Sprawę należy zgłosić do najbliższego rejonowego sądu rodzinnego w miejscu zamieszkania dziecka. Wniosek taki ma prawo zostać złożony przez jednego z rodziców, a także przez każdego, kto wie o sytuacjach, w których dziecko jest krzywdzone lub zaniedbywane – jeśli wygląda ono na niedożywione albo widoczne są przejawy przemocy w domu. Warto nasze podejrzenia skonsultować z policją lub miejskim ośrodkiem pomocy społecznej, co pozwoli nam uzyskać odpowiednie informacje, jakie kroki podjąć, aby działać na rzecz dobra małoletniego.
Sytuacje, w których ogranicza się prawa rodzicielskie jednego z opiekunów dziecka są często związane z nieprzyjemnymi uczuciami i to bez względu czy zaistniała tu jakakolwiek wina, czy też nie. Pamiętajmy o tym, aby przy takich sprawach kierować się wyłącznie dobrem i bezpieczeństwem dziecka. To one są najważniejsze. Czasem nawet warto przełożyć je ponad interpersonalne konflikty i za wszelką cenę dążyć do porozumienia bez ingerencji sądu.
