Wielu ludzi nie zna praw i obowiązków pacjenta wynikających z Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Tymczasem to ona wskazuje i wyjaśnia, czy każda ubezpieczona osoba ma prawo do bezpłatnego transportu medycznego. Jakie wymagania trzeba spełniać, aby móc się ubiegać o darmowy przewóz do miejsca zamieszkania?
Bezpłatny przejazd sanitarny tylko do innej placówki medycznej
Ustawa o świadczeniach dokładnie mówi o tym, kiedy i na jakich zasadach pacjentowi przysługuje prawo do bezpłatnego transportu medycznego. Na stronie internetowej Rzecznika Praw Pacjenta możemy przeczytać, że bezpłatny przejazd medyczny przysługuje wtedy, gdy u świadczeniobiorcy występuje konieczność podjęcia natychmiastowego leczenia w innym podmiocie leczniczym, potrzeba zachowania ciągłości leczenia lub nastąpiła dysfunkcja narządu ruchu, która uniemożliwia korzystanie ze środków transportu publicznego, w celu odbycia leczenia. Wszystkie te wytyczne jasno wskazują na to, że liczyć na darmowy przejazd możemy tylko wtedy, kiedy kontynuujemy leczenie w innym szpitalu, musimy przeprowadzić badania, których nie można wykonać w pierwotnym miejscu leczenia lub nie jesteśmy w stanie skorzystać z transportu publicznego w celu dotarcia do innej placówki medycznej.
Czy pacjent może zostać przewieziony transportem medycznym do domu?
Teoretycznie pacjent może zostać przewieziony transportem medycznym do miejsca zamieszkania, jednak nie będzie to darmowa usługa. W ustawie istnieje dodatkowy punkt który mówi, że w przypadkach niewymienionych, na podstawie zlecenia lekarza lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego pacjentowi przysługuje prawo do odpłatnego lub częściowo odpłatnego transportu sanitarnego. Oznacza to, że w szczególnych przypadkach możemy ubiegać się o przewóz do domu, jednak nie będzie on bezpłatny. W kilkunastu przypadkach usługa może być w 40% finansowana z środków publicznych:
- chorób krwi i narządów krwiotwórczych,
- chorób nowotworowych,
- chorób oczu,
- chorób przemiany materii,
- chorób psychicznych i zaburzeń zachowania,
- chorób skóry i tkanki podskórnej,
- chorób układu krążenia,
- chorób układu moczowo-płciowego,
- chorób układu nerwowego,
- chorób układu oddechowego,
- chorób układu ruchu,
- chorób układu trawiennego,
- chorób układu wydzielania wewnętrznego,
- chorób zakaźnych i pasożytniczych,
- urazów i zatruć,
- wad rozwojowych wrodzonych, zniekształceń i aberracji chromosomowych.
O kwestii zwolnienia z części opłat transportu medycznego zawsze indywidualnie decyduje lekarz.
Kto decyduje o darmowym transporcie sanitarnym?
O darmowym transporcie sanitarnym decyduje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (lekarz rodzinny) kierujący pacjenta do poradni specjalistycznej (np. kardiologicznej). Poradnia także ma prawo zadecydować o bezpłatnym transporcie w sytuacji, kiedy świadczeniobiorca kontynuuje leczenie i nie jest sam w stanie korzystać z transportu publicznego. Moc wykonawczą ma także szpital – pacjent hospitalizowany w danej placówce może być przetransportowany do innego miejsca odbywania leczenia.
Warto wiedzieć, że rodzic dziecka lub opiekun osoby niepełnosprawnej mogą towarzyszyć podczas transportu medycznego. Jest to jednak fakultatywne i niekiedy z powodu braku miejsca w karetce lub konieczności wykonania zabiegów medycznych zaleca się wybranie własnego transportu.